แกะเก็บข้าว
แกะเก็บข้าว
เครื่องมือเก็บข้าวที่ประดิษฐ์ขึ้นอย่างง่ายแต่เต็มไปด้วยคุณค่าในการใช้งานรูปร่างคล้าย ๆ เรือ มี ส่วนประกอบสำคัญ ๓ ส่วน ด้วยกันคือ กระดานแกะ ตาแกะ หลอดแกะ หรือด้ามแกะ ตาแกะหรือคมแกะบางถิ่นเรียกว่าตัวแกะ ทำด้วยเหล็กกล้าซึ่งช่างทำแกะนิยมใช้เหล็กสำหรับทำเลื่อยที่เรียกว่า เหล็กคัดเลื่อย ทำเป็นคมคล้ายมีดยาวประมาณ ๕ -๖ เซนติเมตร มีหูแหลม ๆ ๒ ข้าง สำหรับตอกบังกับกระดานแกะ กระดานแกะทำด้วยไม้เนื้อแข็งหรือไม้ชนิดเบา
ช่างทำแกะนิยมใช้ไม้ตีนเป็ดหรือไม้แค เพราะไม้ ๒ ชนิดนี้ มีน้ำหนักเบาไม้แคทนทานกว่าแต่หายากกว่าไม้ตีนเป็ด ทำเป็นรูปสามเหลี่ยมคางหมู มีด้ามยาวตอนบนประมาณ ๕-๖ เซนติเมตร มีด้ามยาวตอนล่างประมาณ ๘ -๙ เซนติเมตร กว้างประมาณ ๕ เซนติเมตร ทำเป็นแผ่นหนาประมาณครึ่งเซนติเมตร ส่วนล่างหนากว่าส่วนบนเล็กน้อย ด้ามแกะทำจากไม้ไผ่เรี้ย บางทีเรียกสั้น ๆ ว่า เรี้ย มีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ ๑ เซนติเมตร ยาวประมาณ ๙ -๑๐ เซนติเมตร ที่กึ่งกลางจะเจาะช่องขนาดเท่าความหนาของกระดานแกะ สำหรับผังให้ติดกันแน่น
การเข้าด้ามแกะ นำด้ามแกะที่เจาะช่องเท่ากับความหนาของแกะ มายังกระดานแกะในช่องที่เจาะไว้ โดยให้จุดกึ่งกลางของฐานกระดานอยู่ตรงกลางแนวรูของด้ามแกะใช้เหล็กเจาะ กระดาษแกะใส่ไม้ไผ่ที่เหลาเป็นเส้นเล็ก ๆ เข้าไปในปล้องของไม้ไผ่เรี้ยเพื่อร้อยให้กระดานแกะติดแน่นติดอยู่กับด้ามแกะ
เมื่อจะใช้แกะเก็บข้าว เอาแกะใสเข้าในระหว่างนิ้วกลางกับนิ้วนาง แล้วใช้นิ้วชี้กับนิ้วโป้ง จับรวงข้าวมาทาบกับคมแกะใช้คมแกะตัดที่คอรวงข้าว แต่ละรวงไปจนหมดส่วนมืออีกข้าหนึ่งใช้จับรวงข้าวที่จับกับแกะจนเต็มกำมือ วางไว้ในที่แห้ง แล้วเก็บต่อไปจนกระทั่งเต็มอีกกำมือหนึ่ง ก็เอามารวมกันตัดต้นข้าวที่เก็บแล้วมาผูกรวงข้าวให้แน่นทำเป็นเลียงข้าว เพื่อนำไปเก็บไว้ในลอมข้าวต่อไป
Relate topics
- มังคุดคัด (มังคุดเสียบไม้) ของดีคู่เมืองนครศรีธรรมราช"มังคุดคัด" เป็นเหมือนของคู่กับวัดมหาธาตุฯ เมืองนครศรีธรรมราชไปซะแล้ว ผ่านไปทีไรก็เป็นอันต้องแวะไปกินมังคุดคัดทุกที มีขายประจำที่วัดมหาธาตุฯ เมืองนคร นี่แหล่ะ ไปถึงปุ๊บ ก็เจอปั๊บ แม่ค้าถือถาดมังคุดคั
- แกล้งดิน พระอัจฉริยภาพด้านดิน-น้ำ แก้จนยั่งยืน ที่ “ศูนย์ฯ พิกุลทอง” จ.นราธิวาสอย่างที่อำเภอตากใบ ก็มีปัญหานี้ ชาวบ้านทำได้แค่ปลูกพืชได้เป็นหย่อมๆ ผลผลิตไม่ดี ปลูกข้าวได้ไร่ละไม่ถึง 10 ถัง ก็ได้นำความรู้เรื่องแกล้งดินไปปรับปรุงพัฒนาพื้นที่จนเขียวขจีไปทั้งพื้นที่ 
